Mustafa Kemal Atatürk'ün Spora İlgisi ve Türk Sporuna Katkıları

Burcu Kalkan

22-03-2025

Mustafa Kemal Atatürk'ün Spora İlgisi ve Türk Sporuna Katkıları

Mustafa Kemal Atatürk, yalnızca askeri ve siyasi başarılarıyla değil, aynı zamanda spora olan derin ilgisiyle de büyük bir lider olarak öne çıkmıştır. Atatürk, sporu sadece fiziksel sağlığı geliştiren bir etkinlik olarak değil, aynı zamanda bireyin zihinsel ve ahlaki gelişimini destekleyen, toplumsal değerleri pekiştiren bir araç olarak görüyordu. Onun “Ben sporcunun zeki, çevik ve ahlaklısını severim” sözü, spordan beklediği yüksek standartları ve insanın tüm yönleriyle gelişmesini ön planda tutan bakış açısını yansıtır.

Atatürk, çeşitli spor dallarıyla ilgilenmiş ve bu ilgi, onun yaşam tarzının bir parçası haline gelmiştir. Çocukluk yıllarından itibaren güreşi sevmiş, zaman zaman Çankaya Köşkü'nde bilardo oynamış ve en çok önem verdiği sporlardan biri olan biniciliğe büyük bir ilgi duymuştur. Biniciliğe olan sevgisini Ankara Hipodromu'nu yaptırarak Gazi Koşusu’nu başlatmış ve bu spor dalına olan katkısını pekiştirmiştir. Ayrıca, deniz sporlarına olan ilgisini kürek çekerek göstermiş, Florya ve Kalamış sahillerinde bu sporu yaparak sağlıklı yaşamını sürdürmüştür. Yüzme, Atatürk’ün beden sağlığını koruma ve zinde kalma amacını taşıyan bir spor dalıydı. Satranç, onun zihinsel gelişime verdiği önemi simgelerken, jimnastik ise eğitim sistemine daha fazla entegre edilmesini istediği bir branş olmuştur.

Cumhuriyet’in ilanından sonra, Atatürk sporun toplumun her kesimine yayılmasını sağlamak amacıyla önemli reformlar gerçekleştirmiştir. 1915’te Osmanlı Genç Dernekleri Genel Müfettişliği'ne atanarak okullarda jimnastik derslerinin süresinin artırılmasını önermiştir. 1920’de kurduğu Muhafız Takımı ile sporu orduda da teşvik etmiş, 1922’de Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nı kurarak ilk spor teşkilatını oluşturmuştur. 1924’te düzenlediği ilk spor kongresiyle spor politikalarının şekillendirilmesine öncülük etmiş, 1927’de Ankara Hipodromu’nu inşa ederek Gazi Koşusu’nu başlatmış ve 1928’de Gençler Ligi’ni kurarak futbolun yaygınlaşmasını sağlamıştır. Ayrıca, 1930’da Türkiye Binicilik Federasyonu'nu kurarak binicilik sporunu daha da geliştirmiştir.

Atatürk, sporu sadece bireysel gelişim için değil, toplumun birlik ve beraberliğini güçlendiren bir araç olarak da görüyordu. 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı'nın ilanı, onun spora verdiği önemin en somut örneklerinden biridir. Atatürk’ün spora olan katkıları, modern ve sağlıklı bir toplum yaratma amacının ayrılmaz bir parçasıydı. Bugün, onun mirası sayesinde spor, Türkiye'de toplumsal hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelmiş ve Atatürk’ün spora dair sözleri, hâlâ bizlere ilham vermeye devam etmektedir. Onun izinden gidiyor ve onu çok seviyoruz.

Mustafa Kemal Atatürk Florya'da, 7 Temmuz 1935.