“Girl with the Balloon” yani “Kırmızı Balonlu Kız” duvar resmini görmüşsünüzdür. Peki, bir kırmızı balon ve küçük bir kız grafitisi nasıl modern sanatın en değerli eserlerinden biri haline geldi? Parçalanmış hali bile 2018 yılında 1 milyon sterline satılan Banksy’nin bu sanat eseri neden bu kadar seviliyor? Modern sanat adı altında pek çok eserle karşılaşıyoruz, ancak bunlar üzerine ne kadar düşünüyoruz ya da gerçekten ilgimizi çekiyor mu? Bu yazımda milyonların ilgisini çekmeyi başarmış ve Londra başta olmak üzere birçok ülkede sanat eseri olarak kabul edilmiş bir grafitiden bahsedeceğim.
Kırmızı Balonlu Kız Ne Anlatıyor
“Kırmızı Balonlu Kız”, Banksy tarafından ilk kez 2002 yılında Londra Shoreditch'teki bir dükkanın dış duvarına çizildi. Aynı yıl, Londra’nın Southbank semtinde “There is always hope” (“Her zaman umut vardır”) yazısıyla birlikte ikinci bir versiyonu ortaya çıktı.
Resme baktığımızda, kırmızı kalp şeklinde bir balon ve balona doğru elini uzatmış küçük bir kız çocuğu görürüz. Ancak eserin anlamı bunun çok ötesindedir. Resimdeki belirsizlik, izleyiciyi iki farklı yoruma sürükler: Balonunu elinden kaçırmış bir kız onu yakalamaya çalışıyor olabilir ya da balonunun gidişini çaresizce izliyordur.
Resmin temel metaforlarından biri olan kalp şeklindeki kırmızı balon, masumiyeti, hayalleri, umutları ve aşkı temsil eder. Bu yüzden eser, çocukluğun ve masumiyetin kaçınılmaz kaybını anlatıyor diyebiliriz. Aynı zamanda, balon elimizden kaçırdığımız değil de, ulaşmak istediğimiz bir şey olarak da yorumlanabilir. Balonu mutluluk ve umut olarak düşünürsek, resim bu hislere ulaşmanın bir çırpınışını da temsil edebilir.
Resmin bütün detayları o kadar gerçekçi ki balonun havada savrulmasına sebep olan rüzgarı, hatta kızın eteğinin uçuşmasını bile hissedebiliyoruz. Ancak eseri asıl ünlü yapan, bu detaylar değil, hepimizin yaşadığı duyguları yansıtabilmesi. Aşkı, umudu ve kaybolmayı hissetmiş herkes, kendini bu resmin içinde bulabilir. Kaç kere tıpkı bu kız gibi hissettik? Elimizde tuttuğumuza inandığımız, sevdiğimiz bir şeyi kaybettik ya da bırakmak zorunda kaldık. Kız, balonu yakalayabildi mi bilmiyoruz ama belki de Banksy’nin söylediği gibi “Her zaman umut vardır.”
Sanat ve Protesto
Banksy’nin bu eseri zamanla farklı yorumlarla da kullanıldı. İsrail’in Batı Şeria’daki ayrım duvarında, Filistinlilerin hapishanede gibi hissetmesini anlatmak için elindeki balonlarla duvarın üzerinden uçmaya çalışan bir kız figürü resmedildi. Bu da Banksy’nin sadece sanatçı değil, aynı zamanda bir aktivist olduğunun bir göstergesi.
Aşk Çöp Kovasında: Sanat Tarihine Geçen An
5 Ekim 2018'de, Girl with the Balloon'un bir versiyonu, Londra'daki Sotheby's müzayedesinde 1.042.000 sterline satıldı. Ancak satış kesinleştirildikten hemen sonra, resmin çerçevesinin içindeki mekanizma aktif oldu ve tuval kısmen parçalandı. Bu olay, sanat tarihine "Love is in the Bin" (Aşk Çöp Kovasında) adıyla geçerek, tarihte müzayede sırasında yaratılan ilk sanat eseri oldu.
Banksy
Banksy’nin kimliği hâlâ gizemini koruyor. Bildiklerimiz ise şunlar: Kendisi İngiliz bir sokak sanatçısı, grafiti sanatçısı ve aktivist.
Eserlerini yakından görmek isteyenler için Banksy’nin eserlerine adanmış beş müze bulunuyor:
The Banksy Museum, New York City
Museu Banksy, Barcelona
Museu Banksy, Madrid
Banksy Museum, Brussels
The Banksy Museum, Paris
